poniedziałek, 16 maja 2011

Kim tak naprawdę był Galileusz?

Jak podaje niezawodna ciocia Wikipedia Galileusz był włoskim astronomem, astrologiem, fizykiem 
i filozofem, twórcą podstaw nowożytnej fizyki. Można powiedzieć, że był wykształcony w takich kierunkach, które ściśle łączą się ze sobą i ten fakt dowodzi, że Galileo Galilei nie był przypadkowym 
i zwykłym mieszkańcem Włoch.

Po kolei. Co warto wiedzieć o Galileuszu…
Otóż Galileo Galilei urodził się 15 lutego 1564 w Pizie. Swój wielki, ale jednocześnie kontrowersyjny 
na tamte czasy żywot zakończył 8 stycznia 1642 koło Florencji).

Galileusz był zwolennikiem teorii heliocentrycznej autorstwa Mikołaja Kopernika. Cieszy nas fakt, że stanął po stronie Polaka, ale… w oczach Kościoła stał się straconym i przegranym heretykiem. Co ciekawe miał trójkę dzieci, z czego dwie córki zostały zakonnicami. Życie lubi płatać figle…

Po 359 latach Kościół rzymskokatolicki „postawił” Galileusza w dobrym świetle. Dokonał tego Jan Paweł II (w ten oto sposób znów przewinął się polski wątek w sprawie Galileusza.


WKŁAD GALILEUSZA W ROZWÓJ NAUKI

Galileo Galilei jako pierwszy naukowiec na świecie w badaniu zjawisk przyrodniczych systematycznie stosował metodę doświadczalną.
Od jego czasów wnioskowanie indukcyjne z doświadczeń – które nie jest niezawodne, lecz uprawdopodobniające – zastąpiło teleologię scholastyków jako przewodnią zasadę nauk przyrodniczych. Czyli krótko, główna filozofia średniowiecznego Kościoła została wyparta.

W latach 1595–1598 Galileusz udoskonalił tzw. "kompas geometryczny i wojskowy" nadający się do wykorzystania przez mierniczych i wojskowych. Za jego pomocą można było dokładniej ustawiać działa do strzału oraz obliczyć odpowiednią ilość prochu dla wystrzelenia danej kuli armatniej.

1600 rok to rok wykonania spektakularnego eksperymentu dowodzącego, że czas trwania spadku swobodnego nie zależy od masy ciała. Galileusz dokonał tego puszczając różne przedmioty z Krzywej Wieży w Pizie. W istocie uczony wykazał tym doświadczeniem niezależność przyspieszenia ziemskiego od masy.

Około roku 1606 Galileusz skonstruował termometr. Wykorzystał w nim zależność gęstości ciała 
od temperatury.
Tak nawiasem mówiąc, gdyby nie ten wynalazek Galileusza mielibyśmy problem w dobraniu odpowiedniej garderoby na każdy dzień
Termometr Galileusza
W 1609 r. Galileo Galilei był jednym z pierwszych, którzy używali teleskopu do obserwacji gwiazd, planet 
i księżyca.
Teleskop Galileusza
W 1610 r. Galileusz nie spoczął na laurach i wykorzystując części teleskopu skonstruował ulepszony mikroskop.
Ale to jeszcze nie koniec…

7 stycznia 1610 to dzień odkrycia przez Włocha księżyców Jowisza – Io, Europa, Karlisto. Zaś 11 stycznia 1610 – odkrył kolejny księżyc Jowisza – Ganimedesa. Odkrycie księżyców Jowisza stało się argumentem na rzecz teorii heliocentrycznej, dostarczając niezbitych dowodów, że Ziemia nie jest jedynym ciałem niebieskim, wokół którego krążą inne ciała niebieskie.

Jesienią 1610 r. odkrył fazy Wenus. Stwierdził, że w największym odchyleniu kątowym Wenus jest 
w "kwadrze", a potem zbliżając się do Słońca dochodzi do "pełni", aby następnie poprzez drugą "kwadrę" dojść do "nowiu". Zjawiska te są niezbitym dowodem na to, że Wenus okrąża Słońce, co samo przez się stanowiło silny argument za słusznością teorii Kopernika. Gdyby bowiem Wenus nie obiegała Słońca, ale jak chciał tego Ptolemeusz, krążyła po epicyklu między Słońcem a Ziemią, to mogłaby być widoczna na niebie co najwyżej jako sierp, nie mogąc nigdy osiągnąć nawet fazy "kwadry.
Powiało teraz astronomią…

Jego bardzo ważnym odkryciem było odkrycie zjawiska bezwładności. Obaliło ono jedno ze starych błędnych przekonań, bowiem przez stulecia uważano, że jeżeli na ciało nie działają żadne inne ciała lub gdy te oddziaływania wzajemnie się "znoszą", może ono tylko pozostać w spoczynku, a poruszanie się ze stałą prędkością musi mieć przyczynę w postaci oddziaływania innych ciał lub ciała. Pozornie ten pogląd jest uzasadniony codziennymi obserwacjami. Jednak wykonując różne doświadczenia Galileusz doszedł do wniosku, że ciało, któremu w wyniku działania innych ciał nadano pewną prędkość, powinno stale poruszać się ruchem jednostajnym prostoliniowym. Udowodnił on, że im mniejsze tarcie tym zmniejszanie się prędkości jest mniej zauważalne. Wniosek był taki: gdyby nie było tarcia, to ciało wprawione w ruch poruszałoby się dalej ze stałą prędkością.

Pozostawił po sobie także wiele projektów wynalazków, których nie zrealizował jak np. połączoną świecę 
z lustrem do odbijania światła wewnątrz budynku, urządzenie do zbioru owoców i przyrząd do pisania przypominający długopis oraz wiele innych.

Można, a nawet trzeba powiedzieć że na swoje czasy to Galileusz był hardcorowym naukowcem 
i wynalazcą.

POGLĄDY GALILEO GALILEI

W swoich poglądach filozoficznych i naukoznawczych Galileusz występował przeciw spekulowaniu jako rozwiązywaniu zagadnień przyrodniczych i zwalczał arystotelizm jako teoretyczną podstawę nauk przyrodniczych. Będąc zwolennikiem nauki opartej na doświadczeniu, równocześnie odcinał się od skrajnego empiryzmu i głosił, że samo nagromadzenie faktów nie stanowi jeszcze nauki. Według Galileusza właściwym zadaniem nauki jest ustalanie prawidłowości następstwa i współwystępowania zdarzeń za pomocą rozumowania opartego na eksperymentowaniu. Chcąc uczynić przyrodoznawstwo nauką ścisłą, położył nacisk na przemiany i matematyczną metodę wyrażania głoszonych twierdzeń.
Galileusz uważał, że podstawą badań przyrodniczych powinny być jedynie właściwości ciał, które można mierzyć i wyrażać w języku matematycznym, a mianowicie – rozmiar, kształt, ilość, ruch. Koncepcja przyrody Galileusza była ściśle związana z jego własną praktyką badawczą, w której Galileusz opierał się na faktach doświadczalnych, stosował w szerokim zakresie metodę analizy i syntezy oraz dążył do wprowadzenia metod eksperymentalnych i matematycznych w całej fizyce.

Galileo Galilei próbował uzgodnić swoje poglądy fizyczne i kosmologiczne z biblijną wizją świata. Twierdził, 
Biblia wskazuje drogę do zbawienia, nauki przyrodnicze zaś opisują m.in. ruch ciał niebieskich – te źródła poznania mają więc odmienne zadania – nie mogą więc pozostawać w sprzeczności.

Odkrycia astronomiczne Galileusza miały epokowe znaczenie – były ważnym wkładem do zwycięstwa teorii Kopernika i umożliwiały dalszy rozwój astronomii obserwacyjnej (choć sam Galileusz w wielu przypadkach nie zgadzał się z nowymi poglądami, np. nie zaakceptował odkrycia eliptycznych orbit planet przez Johannesa Keplera.

Matematyka jest alfabetem, za pomocą którego Bóg opisał wszechświat” – ten cytat samego Galileusza 
w dobitny sposób potwierdza wyżej opisaną opinię, że Galileo Galilei chciał swoje poglądy połączyć czy uzgodnić z biblijną wizją świata.


Jeżeli chcecie zaczerpnąć więcej z cytatów wybitnego włoskiego fizyka zapraszamy na:


Galileusz przed rzymską inkwizycją, autor Cristiano Banti


Znaczek pocztowy węgierskiej poczty

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz